SBTN-DC

Cuộc cách mạng Hoa Lài tại Tunisia cuối tháng ba, 2011, đã lan tỏa mùi hương ngây ngất rất nhanh chóng, sang các nước lân cận độc tài ở Bắc Phi và Trung Đông dde61n Trung My, như Ai Cập, Moroco, Jordan, Syria, Iran, Libya, Yemen, Pakistan, , Saudi Arabia, Iraq, Bahrain và Venezuela.  Và có thễ nhiều quốc gia độc tài tham nhũng trên thế giới cũng sẽ bị ảnh hưỡng lây.  
Đó là hiện tượng vết dầu loang, chuyền một tác động qua các quốc gia khác của lý thuyết Domino. Thuyết Domino là học thuyết chánh trị, đối ngoại của chánh phủ Hoa Kỳ trong thời Chiến Tranh Lạnh, xuất hiện dưới thời TT Eisenhower, để chỉ về nguy cơ phát triễn chủ nghĩa CS tại Đông Dương, mà trọng tâm là tại miền Nam VN.  Theo đó, nếu HK can thiệp thì các nuớc lân cận Châu Á không sụp đổ rơi vào tay CS.  
Theo Wikipedia thì hiệu ứng Domino là một phản ứng chuổi xảy ra, khi một thay đổi nhỏ tại điểm gốc của hệ, có thễ gây ra những thay đổi tương tự tại các điểm lân cận, từ đó, lan tỏa ra các điểm xa hơn, và tạo ra một chuổi thay đổi, được sử dụng trong trò chơi xếp quân, domino.  TT Reagan cũng áp dụng thuyết Domino đễ can thiệp giúp đỡ các lực lượng Contras, chống lại phong trào mặt trận Sandinista thân CS tại Trung Mỹ.
Sau thế chiến thứ 2, cuộc đấu tranh giữa phe CS và phe chống CS, đã mang tính toàn cầu 1 mất 1 còn, và thế giới bị phân chia ra 2 trận tuyến giữa hai tư tưỡng: 1 là chận đứng nguy cơ bành trướng CS, và 2 là bành trướng kinh tế thị trường và thễ chế tự do, dân chủ và nhân quyền.  Nhưng sau thắng lợi của CS tại VN năm 1975, phe CS đả chuyễn sang Phi Châu và thắng thế tại Angola, Mozambique, và Ehiopia trong thập niên 1970-1980.  Sau đó, Nga tiến tới can thiệp vào Afghanistan tại Châu Á.
Ngoài sự bành trướng chiến tranh chánh trị toàn cầu, thì thuyết Domino được chuyễn lan rộng qua chiến tranh tiền tệ, đễ chiếm giữ thị trường thế giới, tranh giành năng lượng và lương thực, trong thời kỳ bùng nổ dân số và các ngành công nghiệp mới, điễn hình là hậu quả của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu 2007-2009.
Bên Á Châu, thì TQ đã chiếm gần hết thị trường tiêu thụ hàng tiêu dung, trên khắp thế giới với chiến lược giá rẽ.  Họ dự trữ ngoại tệ, kềm thấp giá đồng nhân dân tệ đễ xuất khẩu hàng giá rẽ, mà không một quốc gia nào trên thế giới cạnh tranh nổi.  Vì thế TQ có mức tăng trưỡng 10% trong 13 năm liền tục và làm chủ nợ $800 tỹ MK cho Hoa Kỳ vay mượn, vì Mỹ bị thâm thủng ngân sách.  Nhưng bong bóng tăng trưỡng đã đầy của TQ lúc nào sẽ đổ bễ, nếu họ không cải cách tài chánh và vẫn tiếp tục kềm giá đồng yuen ở mức thấp.   
Bên HK, thì những lổ hổng quản lý lỏng lẻo tài chánh của các nhà tài phiệt Wall Street và FED, chiêu dụ thế giới đổ tiền vào mua cổ phiếu với gíá rất nóng, tạo ra cuộc khủng hoảng toàn cầu.  Còn bên Âu Châu, thì đồng Euro xuống dốc làm xuất khẩu ngưng trệ và những thành viên nghèo trong Cộng Đồng Âu Châu trong đó có Iceland, Bồ Đào Nha, và Tây Ban Nha bị suy yếu nhiều.  Hậu quả là Đức quốc phải ra tay tung tiền cứu vớt nền kinh tế Hy Lạp đễ nước nầy không bị sụp đổ.  
Trong suốt bốn thập niên qua, tam quốc Mỹ, Nga, và Tàu,  ngự trị trên thế giới.  Trò chơi yoyo dành ảnh hưỡng chánh trị và tiền tệ được dựng lên đễ coi ai giữ ngôi vị số 1.  Đầu thập niên 1970, Mỹ kéo TQ về phía mình làm Liên Xô và Đông Âu sụp đổ.  Vừa rồi, Nga bắt đầu thân thiện vói Mỹ hơn, về vấn đề Iran và Bắc Hàn.  TQ cũng nhãy vào tuyên bố ngưng viện trợ Bắc Hàn và hậu thuẫn bao vây kinh tế Iran.
Những hình ãnh tranh giành ảnh hưỡng chánh trị và kinh tế trên, chưa kễ đến chiến tranh hạt nhân và tôn giáo, cho thấy một bức tranh hỗn loạn trong thế giới thời nay.  Chúng ta có kỳ vọng gì trong tương lai, đễ coi vết dầu loang domino, sẽ ảnh hưỡng như thế nào, đến những cuộc cách mạng sôi động như núi lữa, đang phun tràng ra từ Bắc Phi và Trung Đông, và có thễ tỏa lan ra đến toàn cầu.  Thé chiến thứ ba đã bắc đầu rồi chưa?