Libya Được Giãi Thoát Hay Chưa?
Sau khi dân chúng Libya nổi dậy hồi đầu tháng 2 năm nay, thì tình hình chiến sự trở nên gay gắt, khi TT Gadhafi, thống trị quốc gia nầy trong 42 năm, đàn áp, giết hại thẳng tay những lực lượng chống đối. Với sự thông qua Nghi Quyết 1973, cho phép áp đặt vùng cấm bay của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, và với sự đồng thuận của Liên Đoàn Ả Rạp, Liên Quân Châu Âu mở hàng ngàn cuộc oanh kich vào các mục tiêu quân sự, làm cho đường không của Libya bị tê liệt, và gây thiệt hại nặng nề cho nhà cầm quyền nầy.
Trong lúc tình hình bất ổn ở Trung Đông và Bắc Phi, làm giá vàng và giá dầu mỏ tiếp tục gia tăng, thì cã hai phe Cộng Hòa và Dân Chủ trong Quốc Hội Hoa Kỳ, chỉ trích TT Obama đã đơn phương tấn công vào Libya, mà không được sư biểu quyết của họ. Bà Ilieana Ros –Lehtinen, Chủ Tịch Ủy Ban Đối Ngoại của Hạ Viện, cho rằng TT chưa xác định rỏ cho dân chúng Mỹ, về lợi ích an ninh cơ bản mà Hoa Kỳ có trong cuộc chiến nầy.
Dù sao, các chiến dịch tác chiến của các lực lượng quốc tế trong sáu tháng qua, đã hổ trợ cho quân nổi dậy tấn công vào thủ đô Tripoli, và chiếm đống khu dinh thự của Gadhafi. Tuy vậy, Gadhafi và các con còn trốn thoát, và phe trung thành với ông ấy vẫn đang tữ thủ, và giam giữ 35 nhà báo trong khách sạn Rixos. Một ngày sau đó, thì phe cách mạng đã làm chủ tình hình và chiếm đống các trung tâm đầu nảo trong ngày 24 tháng 8, 2011.
Liệu các lực lượng nổi dậy, có ngăn được Libya rơi vào hổn loạn sau khi Gadhafi ra đi không? Họ chấp nối lại gồm những nhóm vũ trang, cựu binh sĩ, và những dân quân tự do, bị chia rẽ bởi chủ nghĩa bè cánh. Vậy các sự chia rẽ nầy, có bùng phát khi họ chiếm quyền kiễm soát đất nước không?
Một Hội Đồng Dân Tộc Chuyễn Tiếp (NTC) , đại diện hợp pháp của Libya, được thành lập và đã được 30 quốc gia trên thế giới công nhận, nhằm đãm bảo ổn định, an ninh, và hòa bình tại Libya. Ông Mustafa Abdel Jalil, CT NTC cho biết, sẽ vạch ra kế hoạch thành lập một chánh quyền hợp hiến, và tiến hành cuộc bầu cữ trong 8 tháng tới do LHQ giám sát. NTC cũng được Liên Đòan Arập và Nam Phi cam kết hổ trợ tái thiết Libya.
Họ cần khoảng $2 tỹ 5 đô la tiền viện trợ, đễ giúp tạo dựng một chánh phủ bền vững trong buớc đầu. Washington đang phối hợp với Ủy Ban Trừng Phạt của Liên Hiệp Quốc, đễ giải tỏa 1 tỹ 5 các tài sản của Libya trong tuần nầy. NTC cũng nhờ Hoa Kỳ, giám sát chặt chẽ kho vũ khí hóa học gờm 10 tấn khí độc, các nguyên liệu hạt nhân thô, và khoảng 30,000 rockets vác vai, có thễ tiêu diệt máy bay. Còn Liên Minh Châu Âu (EU) hứa sẳn sàng giúp ổn định trật tự và xã hội.
TTK LHQ Ban Ki Moon, và các cường quốc thế giới, hứa hổ trợ NTC, đưa ra những biện pháp vãn hồi an ninh trật tự, cũng như phát triễn cho Libya. TT Nga Medvedev và Trung Cộng, cũng tuyên bố hy vọng LHQ thúc đẩy hòa giải và tái thiết Libya. Ông Jalil, CT NTC, nhất trí cam kết, Libya sẽ có “một chánh phủ dân chủ và một hiến pháp công bằng.” Chúng ta hãy chờ xem coi tình hình Libya, sẽ tiến triễn như thế nào trong những ngày, tháng, và các năm sắp tới.